OVER KWATRIJNEN GESPROKEN

KATTENLENTE

In het klank- en lichtspel van een nieuwe lente

probeert zij hoe zij kleurt bij bloemen en bij gras,

en bij de hemel in een spiegelgladde waterplas –

zij kleurt bij alles – dus tijd voor dolce far niente.

OMAR KHAYYAM

De oplettende lezer heeft met een één oogopslag in het bovenstaande een kwatrijn herkend. Een kwatrijn is een vierregelig vers met een inhoud die meestal bespiegelend van aard is met soms een licht cynische ondertoon. Elke dichter voor wie ook de vorm van een gedicht een rol speelt, heeft dit genre wel eens beoefend, door de eeuwen heen. Om één naam te noemen: Jacob Israel de Haan, maar er zijn er natuurlijk veel meer. Men onderscheidt twee soorten kwatrijnen: het Westers of Europees kwatrijn, dat met twee rijmklanken elk rijmschema mag bevatten (abab, abba, &c.). En het Oosters of Perzisch kwatrijn met als rijmschema: aaba, De 'uitvinder' van dit kwatrijn is Omar Khayyam (1048-1123), Perzisch wiskundige, astronoom, filosoof en dichter, die er misschien wel duizend heeft geschreven. Een verzameling die 'Rubaiyat' heet, wat betekent: 'samengesteld uit vier'.

JACOB ISRAEL DE HAAN

PERZISCH

Je zit er misschien wat plumeau-achtig uit,

met je piepkleine oren en je afgeplatte snuit,

maar ik pas ruimhartig mijn rijmschema aan,

omdat ik geen kat ter wereld buitensluit